Het duurde even, maar in oktober 2017 presenteerden Mark Rutte en zijn coalitiepartners hun langverwachte regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’. In dit akkoord werden veel wijzigingen in het arbeidsrecht aangekondigd. De coalitie hoopt dat werkgevers met deze maatregelen weer meer mensen in dienst zullen nemen. Wat waren ook alweer de belangrijkste maatregelen? En is er al zicht op wanneer de wijzigingen ingaan?
Transitievergoeding
De meeste wijzigingen in het regeerakkoord gaan over de transitievergoeding:
- Werknemers krijgen straks vanaf het begin van hun arbeidsovereenkomst recht op transitievergoeding. Op dit moment is dat pas na twee jaar.
- De hoogte van de transitievergoeding wijzigt voor werknemers die langer dan 10 jaar in dienst zijn: straks bedraagt de transitievergoeding ook voor elk dienstjaar ná de eerste 10 jaar 1/3 maandsalaris. Op dit moment is dat meer: 1/2 maandsalaris per dienstjaar. De overgangsregeling voor 50-plussers wordt wel gehandhaafd.
- De mogelijkheden om scholingskosten in mindering te brengen op de transitievergoeding worden verruimd: scholing binnen de eigen organisatie die is gericht op een andere functie kan straks ook in mindering worden gebracht op de transitievergoeding.
Daarnaast wordt met name het MKB tegemoet gekomen. Zo zullen werkgevers die transitievergoeding zijn verschuldigd bij ontslag van een werknemer wegens langdurige arbeidsongeschiktheid worden gecompenseerd. Ook worden de criteria om in aanmerking te komen voor de overbruggingsregeling transitievergoeding voor kleine werkgevers ruimer en eenvoudiger.
De verwachting is dat deze wijzigingen in 2019 zullen in gaan.
Ontslag wordt weer eenvoudiger door cumulatie van ontslaggronden
Met de inwerkingtreding van de WWZ, in 2015, werden er limitatieve ontslaggronden geïntroduceerd. Als een ontslagdossier niet volledig aan één van deze gronden voldeed, kon er geen ontslag volgen. In de praktijk werd dit als te rigide ervaren. Meestal is er bij ontslag namelijk sprake van een combinatie van ontslaggronden, zoals de combinatie van verwijtbaar gedrag, disfunctioneren en een verstoorde arbeidsrelatie.
In het regeerakkoord is daarom een cumulatiegrond in het ontslagrecht geïntroduceerd. Als afzonderlijke ontslaggronden onvoldoende basis bieden voor ontslag, maar er meerdere ontslaggronden aanwezig zijn, kan het ontslag straks toch gerechtvaardigd zijn. Hiermee wordt het weer eenvoudiger om werknemers te ontslaan.
De rechter kan in deze situatie de ontslagen werknemer bij wijze van compensatie wel een extra vergoeding toekennen van maximaal de helft van de transitievergoeding (bovenop de reguliere transitievergoeding).
De verwachting is dat deze wijziging in 2019 zal ingaan.
Ketenregeling weer naar drie jaar
Met de inwerkingtreding van de WWZ werd de periode waarna elkaar opvolgende tijdelijke contracten overgaan in een contract voor onbepaalde tijd teruggeschroefd van drie naar twee jaar. In 2019 wordt dit weer teruggedraaid naar drie jaar. De tussenpoos blijft wel zes maanden, maar daar kan in bepaalde sectoren van worden afgeweken, als het werk daarom vraagt (bijvoorbeeld bij seizoensarbeid of invalkrachten in het primair onderwijs).
De proeftijd
Om werkgevers te stimuleren om meer vaste contracten aan te bieden worden de mogelijkheden voor een langere proeftijd verruimd. Biedt een werkgever direct een contract voor onbepaalde tijd aan, dan wordt de proeftijd verruimd naar maximaal vijf maanden.
Voor meerjarige contracten (meer dan twee jaar) wordt de proeftijd maximaal drie maanden.
Ook deze maatregelen zullen niet voor 2019 worden ingevoerd.
Loondoorbetaling zieke werknemers
Om dezelfde reden wordt de verplichting om bij ziekte loon door te betalen voor kleine werkgevers (tot 25 werknemers) verkort van twee naar één jaar. De ontslagbescherming van twee jaar blijft wel in stand. De verantwoordelijkheid voor loondoorbetaling en re-integratieverplichtingen gaat in het tweede jaar over naar het UWV. De kosten hiervan worden gedekt door de gezamenlijke kleine werkgevers, in de vorm van een uniforme lastendekkende premie.
Hoewel er de afgelopen maanden vanuit verschillende hoeken vrij veel kritiek is geweest op deze maatregel wil minister Koolmees van Sociale zaken toch doorzetten. Hij overlegt op dit moment met ‘de polder’ over de vormgeving van de maatregel.
De wet DBA
De wet DBA is nooit een succes geweest en veel opdrachtgevers en zzp’ers een doorn in het oog. Het kabinet Rutte II stelde daadwerkelijke handhaving al steeds uit. In het regeerakkoord van Rutte III is aangekondigd dat de wet DBA wordt vervangen door een nieuwe wet. Deze wet moet aan de bovenkant van de markt aan echte zelfstandigen de zekerheid bieden dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst, en aan de onderkant van de markt schijnzelfstandigheid voorkomen. Ook wordt er waarschijnlijk een zogenaamde ‘opdrachtgeversverklaring’ ingevoerd.
Onlangs werd bekend dat minister Koolmees van Sociale Zaken ernaar streeft om deze wetswijziging op 1 januari 2020 te laten ingaan.
Kraamverlof en adoptieverlof
Het betaald kraamverlof voor partners wordt uitgebreid van twee naar vijf dagen. Ook staat in het regeerakkoord dat de partner in het eerste halfjaar na de geboorte straks aanvullend vijf weken kraamverlof kan opnemen. De partner ontvangt dan een uitkering van het UWV, van 70% van het salaris (tot maximaal 70% van het maximumdagloon).
De uitbreiding van het betaald kraamverlof naar vijf dagen gaat waarschijnlijk op 1 januari 2019 in. Het aanvullend recht op de uitbreiding van het kraamverlof gaat waarschijnlijk op 1 juli 2020 in.
Daarnaast staat er in het regeerakkoord dat het adoptieverlof wordt uitgebreid van vier naar zes weken. Het is nog niet bekend wanneer…
Conclusie
Zoals u ziet zal er in 2018 nog niet veel te merken zijn van de aangekondigde wijzigingen in het arbeidsrecht. Op dit moment is de verwachting dat dit vanaf 2019 wel het geval zal zijn, maar hoogstwaarschijnlijk zullen niet alle streefdata worden gehaald. Oprecht Advocaten zal u hier uiteraard tijdig over informeren!
Heeft u tussentijds vragen over deze onderwerpen? Dan kunt u natuurlijk altijd contact met ons opnemen.